A very moving memorial service was held on the afternoon of December 8th at the Church of Aghios Nikolaos Ragavas attended by an overflowing crowd come to mourn and honor Maria. Four brief talks were given; Marianna Koromila, Theodore Papalexopoulos, Dr Selcuk Erez and the final one by former Prime Minister Kostas Mitsotakis.
Αποχαιρετώντας μία σπουδαία γυναίκα
Μαρία Μπέκετ, Απρίλιος 1931 – Οκτώβριος 2012
Μνημόσυνο στον βυζαντινό Άγιο Νικόλαο του Ραγκαβά, στην Πλάκα, 8 Δεκεμβρίου 2012
Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω εκ μέρους της οικογένειας όλους όσοι συναθροιστήκαμε σήμερα στον Άγιο Νικόλα –ιδιαίτερα όσους ήρθαν από μακριά: από την Κύπρο και τη Νορβηγία, την Αγγλία, την Ελβετία, την Τουρκία. Επιτρέψτε μου δυο λέξεις στα αγγλικά: I would like to thank, on behalf of the family, all of you who have come to honor Maria today; in particular those who have traveled from abroad.
Ένα από τα χαρίσματα της Μαρίας ήταν να συγκεντρώνει τους άριστους (ή τους πλέον διακεκριμένους και τους πιο χρήσιμους) και να τους κινητοποιεί γύρω από τα μεγάλα θέματα στα οποία είχε αφιερώσει τη ζωή της. Σήμερα, λοιπόν, μαζευτήκαμε ξανά. Αλλά αυτή τη φορά, για να αποχαιρετήσουμε την καλή μας φίλη. Την αρχόντισσα του Βοσπόρου, την ηγερία της Δημοκρα-τίας, την κυρά των υπερβάσεων, την αγαπημένη μας Μαρία.
Η Μαρία έζησε τον πολυκύμαντο βίο της με πάθος. Με πίστη. Με τόλμη. Με κουράγιο απέραντο. Με βαθύτατη αξιοπρέπεια, ανθρωπιά και χιούμορ.
Υπηρέτησε τις πανανθρώπινες αξίες και τον οικουμενισμό, τις ευγενείς ιδέες και το όραμά της για έναν ουτοπικό κόσμο. Έναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα θα κυριαρχούν στο στερέωμα της πολιτειακής ζωής. Όπου το μεγάλο ψάρι δεν θα τρώει το μικρό. Όπου η βλακεία, η ιδιοτέλεια, η πονηριά και η κακογουστιά δεν θα έχουν θέση. Θα εξαλειφθεί η αδικία, θα εξαφα-νιστεί η βία, θα εκμηδενιστεί η χυδαιότητα, και θα κατατροπωθεί η υποκρισία σε όλα τα επίπεδα. Έναν κόσμο που θα ξαναβρεί τις ισορροπίες του. Θα κατανοήσει τις τεράστιες φυσικές καταστροφές που έχει προξενήσει, θα σεβαστεί το περιβάλλον και θα ξανασυναντηθεί με τη θεϊκή δημιουργία.
Ήταν αξίωμα να συγκαταλέγεσαι ανάμεσα στους φίλους της. Τιμή να σε εκτιμά. Να σε προσκαλεί να λάβεις μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία, που οργάνωνε κάθε φορά με απαράμιλλο ζήλο κι αξιοθαύμαστη αποτελε-σματικότητα. Χαρά και τιμή να απαιτεί την ολόψυχη συμπαράστασή σου. Κανείς δεν τολμούσε να της αρνηθεί. Θα ήταν σαν να παραδεχόταν ότι έχει απαρνηθεί τα ιδανικά, για τα οποία αγωνιζόταν αυτή η μεγάλη κυρία.
Η Μαρία δεν άφησε κανέναν από τους ανθρώπους που εκτιμούσε, από τους φίλους που αγαπούσε, από τις προσωπικότητες που σεβόταν, να επαναπαύεται στις δάφνες του ή στον καναπέ του. Έπρεπε όλοι να τραβήξουμε κουπί, ώστε να φτάσει η Αργώ στον προορισμό της.
Πέρα από όλα όσα της χρωστάμε ως συνειδητοί πολίτες αυτού του πλανήτη, πιστεύω ότι πολλοί από εμάς της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ. Γιατί με τους αγώνες της κράτησε ζωντανά τα πιο τρελά μας όνειρα. Στον δικό της κόσμο, με τον δικό της μοναδικό τρόπο, μας έκανε να νιώθουμε ξανά νέοι –έφηβοι σχεδόν. Ωραίοι κι ασυμβίβαστοι. Όπως εκείνη.
Οι φίλοι θα θυμόμαστε πάντοτε το χαμόγελό της. Και κάθε φορά που θα λιώνει ένας ακόμα πάγος στην Ανταρκτική, κάθε φορά που θα σκοτώνεται ένα ακόμα παιδί στην Παλαιστίνη, κάθε μέρα που θα αυξάνεται η βία στον τόπο μας και θα καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα διεθνώς θα βλέπουμε το πρόσωπό της να αστράφτει από θυμό. Θα μας κοιτάει κατάματα και θα μας προτρέπει να αγωνιστούμε.
Σήμερα δεν τιμούμε τη Μαρία, αγαπητοί φίλοι. Τιμούμε τα υψηλά ιδανικά που δονούσαν την ψυχή αυτής της εξαιρετικής γυναίκας. Της δικής μας Μαρίας.
Μαριάννα Κορομηλά
Μαρία Μπέκετ, Απρίλιος 1931 – Οκτώβριος 2012
Μνημόσυνο στον βυζαντινό Άγιο Νικόλαο του Ραγκαβά, στην Πλάκα, 8 Δεκεμβρίου 2012
Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω εκ μέρους της οικογένειας όλους όσοι συναθροιστήκαμε σήμερα στον Άγιο Νικόλα –ιδιαίτερα όσους ήρθαν από μακριά: από την Κύπρο και τη Νορβηγία, την Αγγλία, την Ελβετία, την Τουρκία. Επιτρέψτε μου δυο λέξεις στα αγγλικά: I would like to thank, on behalf of the family, all of you who have come to honor Maria today; in particular those who have traveled from abroad.
Ένα από τα χαρίσματα της Μαρίας ήταν να συγκεντρώνει τους άριστους (ή τους πλέον διακεκριμένους και τους πιο χρήσιμους) και να τους κινητοποιεί γύρω από τα μεγάλα θέματα στα οποία είχε αφιερώσει τη ζωή της. Σήμερα, λοιπόν, μαζευτήκαμε ξανά. Αλλά αυτή τη φορά, για να αποχαιρετήσουμε την καλή μας φίλη. Την αρχόντισσα του Βοσπόρου, την ηγερία της Δημοκρα-τίας, την κυρά των υπερβάσεων, την αγαπημένη μας Μαρία.
Η Μαρία έζησε τον πολυκύμαντο βίο της με πάθος. Με πίστη. Με τόλμη. Με κουράγιο απέραντο. Με βαθύτατη αξιοπρέπεια, ανθρωπιά και χιούμορ.
Υπηρέτησε τις πανανθρώπινες αξίες και τον οικουμενισμό, τις ευγενείς ιδέες και το όραμά της για έναν ουτοπικό κόσμο. Έναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα θα κυριαρχούν στο στερέωμα της πολιτειακής ζωής. Όπου το μεγάλο ψάρι δεν θα τρώει το μικρό. Όπου η βλακεία, η ιδιοτέλεια, η πονηριά και η κακογουστιά δεν θα έχουν θέση. Θα εξαλειφθεί η αδικία, θα εξαφα-νιστεί η βία, θα εκμηδενιστεί η χυδαιότητα, και θα κατατροπωθεί η υποκρισία σε όλα τα επίπεδα. Έναν κόσμο που θα ξαναβρεί τις ισορροπίες του. Θα κατανοήσει τις τεράστιες φυσικές καταστροφές που έχει προξενήσει, θα σεβαστεί το περιβάλλον και θα ξανασυναντηθεί με τη θεϊκή δημιουργία.
Ήταν αξίωμα να συγκαταλέγεσαι ανάμεσα στους φίλους της. Τιμή να σε εκτιμά. Να σε προσκαλεί να λάβεις μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία, που οργάνωνε κάθε φορά με απαράμιλλο ζήλο κι αξιοθαύμαστη αποτελε-σματικότητα. Χαρά και τιμή να απαιτεί την ολόψυχη συμπαράστασή σου. Κανείς δεν τολμούσε να της αρνηθεί. Θα ήταν σαν να παραδεχόταν ότι έχει απαρνηθεί τα ιδανικά, για τα οποία αγωνιζόταν αυτή η μεγάλη κυρία.
Η Μαρία δεν άφησε κανέναν από τους ανθρώπους που εκτιμούσε, από τους φίλους που αγαπούσε, από τις προσωπικότητες που σεβόταν, να επαναπαύεται στις δάφνες του ή στον καναπέ του. Έπρεπε όλοι να τραβήξουμε κουπί, ώστε να φτάσει η Αργώ στον προορισμό της.
Πέρα από όλα όσα της χρωστάμε ως συνειδητοί πολίτες αυτού του πλανήτη, πιστεύω ότι πολλοί από εμάς της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ. Γιατί με τους αγώνες της κράτησε ζωντανά τα πιο τρελά μας όνειρα. Στον δικό της κόσμο, με τον δικό της μοναδικό τρόπο, μας έκανε να νιώθουμε ξανά νέοι –έφηβοι σχεδόν. Ωραίοι κι ασυμβίβαστοι. Όπως εκείνη.
Οι φίλοι θα θυμόμαστε πάντοτε το χαμόγελό της. Και κάθε φορά που θα λιώνει ένας ακόμα πάγος στην Ανταρκτική, κάθε φορά που θα σκοτώνεται ένα ακόμα παιδί στην Παλαιστίνη, κάθε μέρα που θα αυξάνεται η βία στον τόπο μας και θα καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα διεθνώς θα βλέπουμε το πρόσωπό της να αστράφτει από θυμό. Θα μας κοιτάει κατάματα και θα μας προτρέπει να αγωνιστούμε.
Σήμερα δεν τιμούμε τη Μαρία, αγαπητοί φίλοι. Τιμούμε τα υψηλά ιδανικά που δονούσαν την ψυχή αυτής της εξαιρετικής γυναίκας. Της δικής μας Μαρίας.
Μαριάννα Κορομηλά
Maria
My mother was Greek Orthodox. She was born in Thessaloniki. Her family came from Bulgaria. My father was a Constantinopolitan Turk. In contrast to the fierce rivalry and perpetual strife between these components in history, my Turkish and Greek (and maybe Bulgarian) parts were always happily reconciled... With a few exceptions: one is the time when I met Maria Becket. Upon this event, both my Greek and Turkish components started adoring and thereon fiercely competing for her favor. They both realised that her life was devoted to fights for human rights, democracy, the environment and for upholding the patriarchate. Everything else, even her daughters, was negligible. I have to point out that this was not valid for her granddaughter Sofia. A temporary armistice of very short duration was decided upon by my Greek and my Turkish halves when I dedicated my book in Greek to her; I said I had four daughters and that the best thing I could wish for them was that they would grow up to be like Maria Becket. Both my halves then had cheered and cordially seconded. Maria Becket deserves very special praise for the exceptional creativity and originality she has displayed during her endless noble struggles. There are numerous examples. Lets only quote one of them: to maintain, to uphold the Ecumenical Patriarchate which exists in a rather inimical environment, she had designed and organised the Religion, Science and Environment Symposia. The caliber of these meetings have secured the Sophie prize for Environment for his Holiness Bartholomew of Constantinople (http://www.sofieprisen.no/Prize_Winners/2002/index.html) and this is the reason why and article in the New York Times reflected the fact that while other religious leaders, like Pope Benedict XVI, the Dalai Lama and the Archbishop of Canterbury, have also called for responsible stewardship of the environment. Bartholomew has gone further than most; some theologian call his stance revolutionary. Maria, I miss you and I shall miss you for all the exceptional values you harboured. My sorrow may only be partly diminished if your life, your creative activism may one day be properly described in a book. Because, injustice, disregard for human rights, lack of democracy and 'ingratitude' still prevail and blurr our love. Young activists will benefit greatly from the inspiration of such a precursor. Dr Selcuk Erez |
soon to be posted the words given by Mr Theodoris Papalexopoulos
Η Μαρία Μπέκετ ανήκε στη σπάνια κατηγορία των ανθρώπων που στη ζωή τους αφιερώνονται σε μεγάλους, ευγενείς σκοπούς για τους οποίους είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν τα πάντα. Αυτό συνέβη με τη Μαρία κατά την επταετή δικτατορία. Τίποτα δεν την προετοίμαζε για το ρόλο που έπαιξε. Κόρη αστικής οικογενείας των Αθηνών, που δεν είχε, έως τότε, ανακατευτεί ποτέ με τα κοινά, παντρεμένη με Αμερικανό δικηγόρο και συγγραφέα, εγκατεστημένη στη Γενεύη με δύο μικρά κορίτσια, έγινε εντούτοις πρωταγωνίστρια και κεντρικό πρόσωπο της αντίστασης κατά της δικτατορίας, στο εξωτερικό.
Όταν τον Αύγουστο του 1968 έφυγα κρυφά και κυνηγημένος από την Ελλάδα, μέσω Τουρκίας, εγκαταστάθηκα στο Παρίσι και έγινα ο στενότερος συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο εξωτερικό. Ήρθα σε επαφή με όλες τις διάσπαρτες, ανά την Ευρώπη, αντιστασιακές ομάδες. Τότε απέκτησα επαφή με τη Μαρία που δεν εγνώριζα –η Μαρίκα που την είχε συμμαθήτρια μου είχε μιλήσει για αυτή- και έκτοτε συνεργάστηκα στενά μαζί της καθ όλη τη διάρκεια της εξορίας. Η Μαρία είχε καλές σχέσεις και ήταν έτοιμη να συνεργαστεί και να βοηθήσει όλους. Εξέφραζε το πνεύμα που κυριαρχούσε τότε μεταξύ μας, έστω και εάν πολιτικά διαφωνούσαμε, εθνικά να αποτελούμε , κατά της δικτατορίας, ενιαίο μέτωπο. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία μας ήταν το φθινόπωρο του 1968, η μάχη που δώσαμε στο Στρασβούργο να διώξουμε τη χούντα από το συμβούλιο της Ευρώπης, μάχη που κερδήθηκε. Δώσαμε σκληρό αγώνα, χωρίς μέσα, υπό δύσκολες συνθήκες, αλλά ενωμένοι με πίστη και ενθουσιασμό. Ήμασταν όλοι μαζεμένοι με πολύτιμο βοηθό τη Μαρία που είχε τον πρώτο ρόλο και που είχε προνομιακές σχέσεις με τους Σκανδιναβούς που σε κρατικό επίπεδο είχαν κινήσει την προσπάθεια. Τότε πέρασε από το Στρασβούργο και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Είχα να τον συναντήσω από τις παραμονές της 15ης Ιουλίου του 1965. Η Μαρία με ρώτησε εάν ήμουν σύμφωνος να τον συναντήσω και φυσικά δέχθηκα. Μας έκλεισε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου του Στρασβούργου. Συζητήσαμε μία νύχτα, συμφωνήσαμε σε όλα, την επομένη όμως, τίποτα δεν ίσχυσε. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έφυγε μόνος, αποφασισμένος να ακολουθήσει τη μονήρη πορεία του μέχρι τέλους. |
Η προσπάθειά μας ήταν πολιτική, είχε όμως και το στενότερο αντιστασιακό σκέλος που ήταν, κατά βάση, η βοήθεια των αντιστασιακών του εσωτερικού, των κυνηγημένων που έπρεπε να φύγουν. Η Μαρία με τη βοήθεια πολλών πιστών φίλων είχε οργανώσει αποτελεσματικό δίκτυο διαφυγής με πλαστά διαβατήρια. Κορυφαίο περιστατικό ήταν η απόδραση από την Αμοργό του εξόριστου Γεωργίου Μυλωνά, που εξιστορεί γλαφυρά, ο πρωτεργάτης της προσπάθειας Ηλίας Κουλουκουντής, στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Η Μαρία απολάμβανε τη γενική εκτίμηση και την εμπιστοσύνη όλων. Είχε φυσική γενναιότητα, εξυπνάδα, ευστροφία, προπαντός όμως χαλύβδινη θέληση και επιμονή. Όταν ανέθετες μια αποστολή στη Μαρία μπορούσες να είσαι βέβαιος ότι θα γινόταν το καλύτερο ανθρωπίνως δυνατόν.
Μετά την πτώση της δικτατορίας η Μαρία επέστρεψε στην ιδιωτική της ζωή, σεμνά και αθόρυβα, δεν ζήτησε διάκριση ούτε καν τιμητική αναγνώριση. Στην εσωτερική πολιτική δεν θέλησε να αναμιχθεί. Η μόνη εξαίρεση που έκανε ήταν όταν εγώ ανέλαβα την αρχηγία της Ν.Δ., στις δύσκολες εκλογές του 1985 της ζήτησα να βοηθήσει μετέχοντας στην Επιτροπή Εκλογικού Αγώνα που είχα συστήσει, υπό την προεδρία του Στέφανου Μάνου. Προσέφερε τότε, σημαντική υπηρεσία.
Το άλλο μεγάλο της πάθος, στην τελευταία φάση της ζωής της, ήταν η προστασία του περιβάλλοντος, το μεγάλο υπαρξιακό πρόβλημα της σημερινής ανθρωπότητας. Αφοσιώθηκε με νεανικό ενθουσιασμό στην προσπάθειά της. Βοήθησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο που αναβαθμίστηκε και αναγνωρίστηκε διεθνώς, χάρη σε αυτή του τη δραστηριότητα. Διέσχισε τη γήινη σφαίρα, οργανώνοντας συνέδρια στα πιο μακρινές και απρόσιτες περιοχές του πλανήτη. Αφιερώθηκε εξολοκλήρου στο μεγάλο αυτό σκοπό.
Η μοίρα, δυστυχώς επιφύλασσε άσχημο τέλος στη Μαρία. Κατηγορήθηκε για κακή διαχείριση, πικράθηκε και η πίκρα αυτή πιθανόν επίσπευσε το τέλος της. Δεν μου επιτρέπεται να μιλήσω για πράγματα που δεν γνωρίζω. Ένα πράγμα όμως αισθάνομαι το χρέος να διακηρύξω με ήσυχη τη συνείδηση και καθαρή την καρδιά : «Η Μαρία που εμείς γνωρίσαμε, όλη της τη ζωή, για αυτά που πίστευε και αγωνιζόταν προσέφερε τα πάντα, αδικώντας ακόμη και τα παιδιά της. Ποτέ δεν ζήτησε ούτε έλαβε ανταλλάγματα».
Αναπαύσου εν ειρήνη Μαρία.
Εμείς οι παλιοί σου σύντροφοι, που σε αποχαιρετούμε σήμερα, θα σε θυμόμαστε με αγάπη και θα τιμούμε τη μνήμη σου.
Οι κόρες σου και η εγγονή σου μπορεί να είναι περήφανες για σένα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
Μετά την πτώση της δικτατορίας η Μαρία επέστρεψε στην ιδιωτική της ζωή, σεμνά και αθόρυβα, δεν ζήτησε διάκριση ούτε καν τιμητική αναγνώριση. Στην εσωτερική πολιτική δεν θέλησε να αναμιχθεί. Η μόνη εξαίρεση που έκανε ήταν όταν εγώ ανέλαβα την αρχηγία της Ν.Δ., στις δύσκολες εκλογές του 1985 της ζήτησα να βοηθήσει μετέχοντας στην Επιτροπή Εκλογικού Αγώνα που είχα συστήσει, υπό την προεδρία του Στέφανου Μάνου. Προσέφερε τότε, σημαντική υπηρεσία.
Το άλλο μεγάλο της πάθος, στην τελευταία φάση της ζωής της, ήταν η προστασία του περιβάλλοντος, το μεγάλο υπαρξιακό πρόβλημα της σημερινής ανθρωπότητας. Αφοσιώθηκε με νεανικό ενθουσιασμό στην προσπάθειά της. Βοήθησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο που αναβαθμίστηκε και αναγνωρίστηκε διεθνώς, χάρη σε αυτή του τη δραστηριότητα. Διέσχισε τη γήινη σφαίρα, οργανώνοντας συνέδρια στα πιο μακρινές και απρόσιτες περιοχές του πλανήτη. Αφιερώθηκε εξολοκλήρου στο μεγάλο αυτό σκοπό.
Η μοίρα, δυστυχώς επιφύλασσε άσχημο τέλος στη Μαρία. Κατηγορήθηκε για κακή διαχείριση, πικράθηκε και η πίκρα αυτή πιθανόν επίσπευσε το τέλος της. Δεν μου επιτρέπεται να μιλήσω για πράγματα που δεν γνωρίζω. Ένα πράγμα όμως αισθάνομαι το χρέος να διακηρύξω με ήσυχη τη συνείδηση και καθαρή την καρδιά : «Η Μαρία που εμείς γνωρίσαμε, όλη της τη ζωή, για αυτά που πίστευε και αγωνιζόταν προσέφερε τα πάντα, αδικώντας ακόμη και τα παιδιά της. Ποτέ δεν ζήτησε ούτε έλαβε ανταλλάγματα».
Αναπαύσου εν ειρήνη Μαρία.
Εμείς οι παλιοί σου σύντροφοι, που σε αποχαιρετούμε σήμερα, θα σε θυμόμαστε με αγάπη και θα τιμούμε τη μνήμη σου.
Οι κόρες σου και η εγγονή σου μπορεί να είναι περήφανες για σένα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης